مناقصه و مزایده

ارکان برگزاری مناقصات از ۵ رکن اصلی تشکیل می شود که بررسی مسئولیت، نقش ها، وظایف و اختیارات هر کدام از اعضای این ارکان ها در فرایند برگزاری مناقصه لازم و ضروری می باشد. ارکان برگزاری مناقصات شامل مناقصه گزار، کمیسیون مناقصه، کمیته فنی – بازرگانی، هیات ترک مناقصه و هیات رسیدگی به شکایات است. براساس قانون و مقررات تعیین شده در برگزاری مناقصات نظارت بر وظایف و اختیارات مناقصه گزار برعهده هیات مدیره و در سایر دستگاه ها بر عهده رییس دستگاه می باشد. براساس روال معمول و عرف در دستگاه های اجرایی یک نفر به عنوان «دبیر کمیسیون مناقصات» و یا «رییس کمیسیون مناقصات» برگزیده می شود. ارکان برگزاری مناقصات به منظور تعیین روش و مراحل برگزاری مناقصات به تصویب می رسد و فقط در معاملاتی که با رعایت این قانون انجام می شود کاربرد دارد.

کمیسیون مناقصات شامل چه افرادی است؟

براساس ماده ۵ قانون برگزاری مناقصات، اعضای برگزیده کمیسیون مناقصه شامل افراد زیر است:

• رئیس دستگاه مناقصه گزار یا نماینده وی
• ذی‌حساب یا بالاترین مقام مالی دستگاه مناقصه گزار حسب مورد
• مسئول فنی دستگاه مناقصه گزار یا واحدی که مناقصه به درخواست وی برگزار می شود

اگر در پایگاه اطلاع رسانی هزاره به دنبال آگهی مناقصات و مزایدات شهرداری ها بوده اید متوجه این نکته خواهید شد که در مناقصات شهرداری ها، از سوی شورای شهر یک نفر به عنوان ناظر در جلسات کمیسیون مناقصه شرکت خواهد کرد.

کمیسیون مناقصه با حضور سه نفر رسمیت دارد و تمامی اعضا وظیفه دارند که در جلسه حضور داشته باشند و در خصوص موضوع جلسه اظهار نظر کنند. نتیجه جلسه با رای اکثریت اعضای کمیسیون مناقصه اعتبار دارد. در مناقصات دو مرحله ای، کمیسیون مناقصه با حضور دستگاه مناقصه گزار تشکیل می شود.

وظایف اعضای کمیسیون مناقصات چیست؟

مناقصه دو مرحله ای، مناقصه ای است که به تشخیص مناقصه گزار، بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم است و در این نوع از مناقصه ها واجب است که کمیته فنی بازرگانی تشکیل شود و نتایج ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را به کمیسیون مناقصه تحویل دهد و پس از آن برنده مناقصه اعلام شود. علاوه براین اعم وظایف کمیسیون مناقصه شامل موارد زیر است:

• تشکیل جلسات کمیسیون مناقصه در موعد مقرر در فراخوان مناقصه
• بررسی پیشنهادهای مناقصه گران از نظر کامل بودن مدارک و امضای آن ها و نیز خوانا بودن و همچینن غیر مشروط بودن پیشنهاد های قیمت “ارزیابی شکلی”
• ارزیابی پیشنهاد ها و تعیین پیشنهادهای قابل قبول طبق شرایط و اسناد مناقصه
• ارجاع بررسی فنی پیشنهادها به کمیته فنی بازرگانی در مناقصات دومرحله ای
• تعیین برندگان اول و دوم مناقصه
• تصمیم گیری درباره تجدید یا لغو مناقصه

خدماتی که اعضای کمیسیون مناقصه انجام می دهند

علاوه بر ارکان برگزاری مناقصات باید به خدمات اعضای کمیسیون هم توجه شود این خدمات عبارتنداز:

• تهیه‌ و تنظیم‌ و امضای‌ صورتجلسة‌ گشایش‌ پیشنهادها توسط‌ کمیسیون‌ مناقصه‌
• در شرایطی که بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها مورد نیاز است، نتیجه بررسی طی مهلتی که کمیسیون مناقصه تعیین می کند، به جلسه بعدی موکول می گردد و پاکت های پیشنهادی که امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کرده ، بازگشایی می‌گردد.

• در صورتی که بررسی قیمت و تجزیه و کنترل پاکت های قیمت مورد نیاز باشد، کمیسیون مناقصه می تواند بررسی آن را به کمیته فنی بازرگانی ارجاع نماید و کمیته فنی بازرگانی حداکثر ظرف دو هفته نتیجه ارزیابی را به کمیسیون مناقصه اعلام می کنند.

ارکان برگزاری مناقصات

به موجب بند الف ماده­ ۱۳، بند الف ماده ۱۴، بند ب ماده ۱۷، بند د ماده ۱۸ و ماده ۲۳ ارکان برگزاری مناقصات به صراحت و به طور ضمنی اصول انصاف، حسن نیت در انجام معامله، شفافیت و برخورد عادلانه و ارائه اطلاعات صحیح در مناقصه از جمله اصول اساسی و بنیادین آن نام برد.

معرفی پایگاه اطلاع رسانی از مناقصات و مزایدات کشور

شرکت ارتباط گستران هزاره، به عنوان اولین شرکت در زمینه اطلاع رسانی جامع مناقصه‌ها و مزایده‌های کشور، با بیش از ۲۰ سال تجربه حرفه‌ای، با بهره مندی از قریب به ۱۰۰ پرسنل متخصص بهترین پایگاه برای اطلاع رسانی شما عزیزان از مناقصات و مزایدات کشور است.

این سرویس اطلاع رسانی، اطلاعات را بر اساس زمینه فعالیت تخصصی، استان برگزار کننده و ارگان برگزار کننده دسته بندی و از طریق سرویس‌های وبسایت، ایمیل، اپلیکیشن و فکس در اختیار کاربران گرامی قرار می دهد.

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید «مناقصات ابزار و یراق‌آلات» را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.

حتما برخی مواقع در اخبار و اطلاعیه‌ها، آگهی مزایده خودرو به گوشتان خورده است، اما قطعا این سوال برایتان به وجود آمده که چه خودروهایی و با چه شرایطی به مزایده گذاشته می شوند؛ برای پاسخ به این سوال تا انتها با ما همراه باشید.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید در آگهی مزایده خودرو، همه نوع خودرویی از کارکرده و اوراقی گرفته تا خودرو صفر به فروش می‌رسد که اصولا قیمت این خودروها بسیار پایین‌تر از قیمت بازار آزاد است.

به گزارش مجله هزاره، مزایده خودرو اغلب توسط ارگان و نهادهای دولتی به دلیل اینکه امکان فروش مستقیم را ندارند، انجام می‌شود تا از این طریق بتوانند خودروهایی که دیگر به آن نیازی ندارند به فروش برسانند. در این میان نیز برخی از خودروهایی که دچار آتش سوزی و یا تصادف شده‌اند، نیز از طریق مزایده خودرو به فروش می‌رسد.

• فروش چند خودرو مزایده‌ای به یک نفر قانونی است؟

حال شاید بگوید که مگر امکان اینکه چند خودرو به یک نفر فروخته شود وجود دارد؟ در جواب باید بگوییم که با رعایت مقررات مربوطه محدودیتی برای این موضوع وجود ندارد، اما برای هر خودرو بایستی برگ شرایط مزایده و پیشنهاد قیمت به صورت جداگانه تکمیل شود.

• معایب و مزایای مزایده خودرو

خرید خودرو با روش مزایده‌ای همانطور که گاهی می‌تواند برای برنده مزایده سود خوبی به همراه داشته باشد، برعکس آن هم امکان دارد خرید آن با توجه به معیوب بودن خودروها، برای برنده مزایده مقرون به صرفه نباشد. از همین رو برای شرکت در مزایده خودرو این ریسک را باید پذیرفت و با اطلاعات زیادی در اینگونه مزایده‌ها شرکت کرد.

البته در این رابطه ما پیشنهاد می‌کنیم که حین بازدید از خودروها، حتما یک فرد متخصص و کاربلد را همراه خود ببرید، تا حین بررسی، مشکلات و معایب خودرو را به شما گوشزد کند؛ این اقدام از ضررهای احتمالی شما جلوگیری خواهد کرد.

• چگونه می‌توان در مزایده خودرو برنده شد؟

برای پاسخ به این سوال به این مثال توجه کنید. اگر قیمت پایه یک خودرو ۲۰۰ میلیون تومان است و قیمت خودرو در بازار آزاد ۲۸۰ میلیون تومان، شما باید پیشنهاد بالاتر از پایه و کمتر از بازار بدهید؛ تا شانس شما برای برنده شدن افزایش پیدا کند. برای مثال پیشنهاد قیمت ۲۲۰ میلیون تومان شما را می‌تواند برنده این مزایده کند و سود خوبی برایتان داشته باشد.

از سوی دیگر حتما قبل از  اعلام قیمت در مزایده به این نکته توجه داشته باشید که اصولا خودروهای مزایده‌ای، نیاز به تعمیر دارد از همین رو پس از خرید مستلزم هزینه هستند، به همین جهت لازم است این مسئله را در رقم پیشنهادی خود لحاظ کنید.

بهتر است که بدانید، کسانی برنده مزایده می‌شوند، موظف هستند که ظرف یک هفته از تاریخ اعلام نتیجه مزایده برای انجام معامله حاضر شده در غیر اینصورت عدم حضور وی و یا عدم واریز کل وجه پیشنهادی به حساب خزانه به معنی انصراف تلقی شده و همچنین در صورت خودداری از انجام معامله سپرده وی به نفع دولت ضبط و طبق مقررات با نفر دوم معامله خواهد شد.

همانطور که در ابتدا اشاره کردیم اغلب مزایده خودروها توسط نهادهای دولتی و شرکتها انجام می‌شود که یکی از آنها خودروسازان هستند؛ در همین راستا اخیرا شرکت سایپا اعلام کرده است که مزایده عمومی خودرو‌های کارکرده این شرکت در بهمن ماه ۱۴۰۰ به صورت شبانه روزی و آنلاین در پورتال رسمی این گروه خودروسازی برگزار می‌شود.

در پایان گفتنی است که اگر به دنبال اطلاع از آخرین مزایده های خودرو هستید، می‌توانید به سایت هزاره مراجعه کنید.

پیشنهاد مطالعه: مطلب «چگونگی نحوه تعیین برنده مناقصه» را در وبلاگ هزاره بخوانید.

برگزاری مناقصه در هر شرایطی امکان پذیر نیست بلکه در مواردی دستور عدم الزام به برگزاری مناقصه صادر خواهد شد. براساس ماده ۲۹ قانون برگزاری مناقصات در صورت پیش بینی موارد زیر الزام به برگزاری مناقصه نیست و دستگاه های اجرایی بدون انجام تشریفات مناقصه، معامله مورد نظر را انجام می دهند.

موارد عدم الزام به برگزاری مناقصه عبارتند از:

• در صورتی که به تشخیص و مسئولیت وزیر یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی در مرکز یا استان و یا مقامات مجاز، خرید اموال منقول انحصاری باشد و انواع مشابه نداشته باشد.
• با تشخیص و مسئولیت وزیر و یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی (با کسب نظر از هیات کارشناس رسمی دادگستری)، خرید و اجازه به شرط تملیک و حتی اجاره گرفتن اموال غیرمنقول انجام خواهد شد.
• عدم الزام به برگزاری مناقصه برای خرید اموال منقول و غیرمنقول، کالا و خدمات با قیمت معین (کمتر یا حقوقی) از طرف مراجع قانونی ذیصلاح بوده است. در این بند باید به این نکته توجه نمود که قیمت گذاری از سوی مراجع ذی صلاح، ایجاد رقابت برای تامین موارد مذکور از عبارات کمیسیون فاقد توجیه
• در شرایطی که مورد محدود به تامین یا تعمیر تجهیزات و ماشین آلات ثابت و متحرک باشد و از آنها برای جایگزینی در واحدهای تولیدی به نحوی که شامل توسعه واحد نگردد، استفاده می شود. این امر هم با تشخیص و مسئولیت مقامات مجاز صادر شود.
• عدم برگزاری مناقصه در راستای خرید خدمات مشاوره اعم از مهندسی مشاور و مشاوره فنی بازرگانی مشتمل بر مطالعه ، طراحی و یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت و یا هر نوع خدمات مشاوره ‌ای و کارشناسی .
• به تشخیص و صلاحدید وزیر یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی اگر برای خدمات فرهنگی و هنری، آموزشی و ورزشی و دیگر موارد مشابه به آن شرایط برگزاری مناقصه نباشد، امکان عدم برگزاری مناقصه وجود دارد.
• خرید قطعات یدکی برای تعویض و یا تکمیل لوازم و تجهیزات ماشین‌آلات ثابت و متحرک موجود و همچنین ادوات و ابزار و وسایل اندازه ‌گیری دقیق و لوازم آزمایشگاه ‌های علمی و فنی و نظایر آن که تأمین آن با تشخیص بالاترین مقام اجرائی از طریق مناقصه امکان‌پذیر نباشد ، با تعیین بهای مورد معامله از سوی حداقل یک نفر کارشناس رشته مربوط که حسب مورد توسط مقامات مجاز از طرف آنها انتخاب می گردد .
• از دیگر مواردی که نیاز به برگزاری مناقصه نیست باید به معاملات محرمانه به تشخیص هیات وزیران اشاره کرد. معاملاتی را محرمانه می گویند که شامل قراردادهایی بوده که ماهیت نظامی یا امنیت داشته باشد و به موجب قانون افشای اطلاعات آنها ممنوع باشد.
• خرید سهام و تعهدات ناشی از اجرای احکام قضایی می تواند بدون برگزاری مناقصه باشد. سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی بوده که میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن شرکت را مشخص می کند . در نظر داشته باشید که سهم می تواند با نام و یا بی نام و ممتاز باشد.

اعضاء کمیسیون‌ مناقصات ‌چه کسانی هستند؟

اعضاء کمیسیون‌ مناقصات‌ در شرکتهای‌ دولتی‌ با انتخاب‌ هیأت‌ مدیره‌ بوده که اهم‌ وظایف‌ آنها به‌ شرح‌ زیر است :

• تشکیل‌ جلسات‌ کمیسیون‌ مناقصه‌ در موعد مقرر در فراخوان‌ مناقصه‌
• بررسی‌ پیشنهادهای‌ مناقصه‌گران‌ از نظر کامل‌‎بودن‌ مدارک‌ و امضای‌ آنها و نیز خوانا بودن‌ و غیرمشروط‌ بودن‌ پیشنهادهای‌ قیمت‌ (ارزیابی‌ شکلی‌).
• ارزیابی‌ پیشنهادها و تعیین‌ پیشنهادهای‌ قابل‌ قبول‌ طبق‌ شرایط‌ و اسناد مناقصه‌.
• ارجاع‌ بررسی‌ فنی‌ پیشنهادها به‌ کمیته‌ فنی‌ بازرگانی‌ در مناقصات‌ دو مرحله‌ای‌.
• تعیین‌ برندگان‌ اول‌ و دوم‌ مناقصه‌ (طبق‌ ضوابط‌ مواد ۱۹ و ۲۰ این‌ قانون‌).

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید «مناقصه های مصالح ساختمانی» را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.