پالایش نفت به مجموعه عملیاتی گفته می شود که به وسیله آنها بسیاری از مواد مختلف مانند بنزین، نفت سفید، نفت گاز یا گازوئیل، نفت کوره، گریس، قیر و غیره از نفت خام به دست می آید. در این زمینه پالایشگاه نفت نیز یک واحد صنعتی است که در آن این فرایند انجام شده و نفت خام به موادی مفید مانند گاز مایع و دیگر فراورده های نفتی تبدیل می شود. پالایشگاه های نفت به صورت معمول واحدهایی صنعتی بزرگ و پیچیده هستند که در آنها واحدهای مختلف توسط مسیرهای لوله کشی به هم پیوند داده می شود.
عملیات اصلی پالایش به سه دسته کلی تقسیم بندی می شود: جدا کردن مواد ( با استفاده از تقطیر جزء به جزء)، تبدیل ( تبدیل اجزاء نامرغوب و کم مصرف به اجزاء مرغوب در پالایشگاه) و تصفیه فرآورده های نفتی که امروزه بیش از نیم قرن از مصرف فرآورده های نفتی به صورتی غیر از سوخت می گذرد. با گذشت زمان و پیشرفت علم و تکنولوژی انسان توانسته است تا تعداد زیادی از ئیدروکربن ها را به صورت خالص از دیگر فراورده های نفتی جدا کرده و به تولید سایر مواد شیمیایی و صنعتی برساند. در این زمینه صنایع وابسته به نفت را که از مواد نفتی محصولات غیر نفتی تهیه می کنند؛ صنایع پتروشیمی می نامند و مواد اولیه حاصل از صنعت نفت که برای تهیه سایر فرآورده های شیمیایی به کار برده می شود، مواد پتروشیمی نام گذاری می کنند. در ادامه این مقاله با مجله هزاره همراه ما باشید.
پالایشگاه نفت فعال در ایران
در پالایشگاه نفت چندین واحد صنعتی فعالیت دارند که بر اساس فرآیند تقطیر و نقطه جوش متفاوت هیدروکربن ها عمل می کند. در پالایشگاه های پیشرفته هیدروکربن های سنگین و اجزای گازی سبک به مواد با ارزش تری تبدیل می شوند. نوع طراحی و پیچیدگی آن در یک پالایشگاه نفتی به نوع خوراک ورودی آن وابسته است. پالایشگاه های نفت تولید کننده میزان و محصولات متفاوتی از گاز مایع (LPG)، بنزین، نفتا، نفت سفید و سوخت جت، گازوئیل و سوخت دیزل، مازوت، روغن های نفتی، واکس پارافین، آسفالت و قیر، کک نفتی و گوگرد است.
میزان سرمایه گذرای برای تولید یک پالایشگاه از ۱۸ هزار دلار تا ۲۵ هزار دلار به ازای هر بشکه ظرفیت پالایش متفاوت است. در قرن بیستم پالایشگاه نفت آبادان بزرگترین پالایشگاه جهان لقب گرفته است. این عنوان در اکتبر ۲۰۰۶ به پالایشگاهی در تگزاس ایالت متحده تعلق گرفته است.
بر اساس اعلام وزارت نفت ایران لیست پالایشگاه های نفت ایران به شرح زیر است:
– پالایشگاه نفت آبادان: این پالایشگاه هم اکنون با ظرفیت پالایش ۴۳۰ هزار بشکه در روز، بزرگترین پالایشگاه ایران به شمار می رود.
– اراک: این پالایشگاه در فاصله ۳۰ کیلومتری از اراک قرار دارد و هم اکنون با تولید ۱۶.۵ لیتر بنزین بزرگ ترین تولید کننده بنزین در کشور است.
– اصفهان: ظرفیت تولید این پالایشگاه هم اکنون ۳۷۵ هزار بشکه در روز است.
– بندر عباس: پالایشگاه بندرعباس در مجاورت شهر بندرعباس قرار دارد و تنها پالایشگاه مدرن نفت خام در ایران و خاورمیانه است.
– تبریز: تاسیسات این پالایشگاه در جنوب غربی تبریز قرار دارد و طراحی و ساخت آن به سال ۱۳۵۳ مربوط می شود.
– تهران: ظرفیت تولید این پالایشگاه ۲۳۵ هزار بشکه در روز بوده و در سال ۱۳۴۶ تاسیس شده است.
– جی: این پالایشگاه با سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت در سال ۱۳۸۲ تاسیس شده است و بزرگترین واحد تولید کننده انواع قیر در ایران است.
-شیراز: این مجموعه در ۲۲ کیلومتری شهر شیراز بوده و ظرفیت آن ۴۰ هزار بشکه در روز است.
– کرمانشاه: این پالایشگاه نیز در سال ۱۳۰۱ فعالیت خود را شروع کرده است و ظرفیت اولیه آن ۲ هزار بشکه در روز بوده است.
– لاوان: این پالایشگاه در استان هرمزگان قرار دارد و از شرکت های تابعه سازمان تامین اجتماعی است.
معاملات پالایشگاه نفت
پالایشگاه های نفت مانند هر سازمان دولتی و خصوصی دیگر اقدام به برگزاری انواع مناقصات و مزایدات می کنند. با اعلام یک فراخوان عمومی این مناقصات آغاز شده و این فراخوان در روزنامه های کثیر الانتشار و وب سایت های اطلاع رسانی مانند وب سایت هزاره منتشر می شود. سپس شرکت های واجد شرایط اقدام به ارسال مدارک خود کرده و در صورت دارا بودن شرایط وارد فرایند رقابتی مناقصات شرکت های پالایشگاهی می شوند.
پس از برگزاری مناقصه شرکتی که در کنار دارا بودن شرایط کیفی، قیمت پیشنهادی پایین تری را ارائه بدهد، برنده مناقصه خواهد بود. پس از این مرحله قراردادی ما بین دو طرف منعقد خواهد شد که تعهدات هر دو طرف و مدت زمان همکاری در آن قید خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های احداث نیروگاه » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.
