ضمانت نامه

اسناد مناقصه از اصلی‌ترین اجزا یک مناقصه اصولی و درست به شمار می‌رود. در هر مناقصه‌ای که به اجرا گذاشته می‌شود؛ اسناد مناقصه مخصوص به آن مناقصه قرار دارد و بر همین اساس هم فرایندهای آن اجرا می‌شود. در یک مناقصه که توسط سازمان دولتی یا خصوصی برای واگذاری کارها انجام می‌شود؛ دو طرف معامله یعنی مناقصه گزار و مناقصه گر قرار دارند که اسناد مناقصه از سوی مناقصه گزار تهیه می‌شود. اما این اسناد شامل چه مواردی است؟ در ادامه این مقاله از مجله هزاره، همراه ما شوید تا بیشتر به این موضوع بپردازیم.

اسناد مناقصه: دعوت نامه

در اسناد مناقصه بخش اول، نامه دعوت به ارائه پیشنهاد یا دعوت نامه وجود دارد. نامه پذیرش در این دعوت نامه، نامه‌ای است که دارای برگه پیشنهاد مناقصه و همه توافقات امضا شده از سوی دو طرف معامله است. این اسناد به نامه پذیرش پیوست و به صورت رسمی از سوی مناقصه گزار پذیرفته و امضا خواهد شد. برگ پیشنهاد مناقصه نیز بخشی از دعوت نامه است که یک برگه قانونی بوده و توسط مناقصه گزار تکمیل می‌شود. در این برگه پیشنهادات امضا شده مناقصه‌گر برای انجام کارها وجود دارد.

پیشنهاد فنی و بازرگانی نیز بخشی از دعوت نامه است که برگه‌ای است که مناقصه‌گر با برگ پیشنهادی خود ارائه می‌کند. برگه پیشنهاد مناقصه، به همراه تمام مدارک و به همان شکل که در اسناد مناقصه وجود دارد ارائه می‌شود. نامه دعوت به ارائه پیشنهاد جزء دیگری است و از سوی برگزار کننده مناقصه به تمام شرکت کنندگان ارسال می‌شود.

دستورالعمل شرکت در مناقصه

همه مناقصه‌گرانی که می‌خواهند در یک مناقصه شرکت کنند باید برای آماده کردن اسناد مناقصه، ضمانت نامه‌هایی با مبلغی که از پیش تعیین شده است در کاربرگ مناقصه خود به ریال یا معادل ارز خارجی و با اعتبار از تاریخ آخرین مهلت پیشنهاد از یکی از بانک‌های ایرانی ارائه کنند. بنابراین پیشنهاداتی که فاقد ضمانت نامه باشند در مناقصه رد خواهند شد. ضمانت‌ نامه‌های پیمانکارانی که در مناقصه برنده نمی‌شوند؛ در سریع‌ترین زمان ممکن به آنها برگشت داده می‌شود. ضمانت نامه فرد برنده در هنگام عقد قرارداد به او بازگردانده می‌شود. البته در موارد زیر ضمانت نامه مناقصه گران از آنها گرفته می‌شود:

• زمانی که مناقصه‌گر پیشنهاد خود را در زمانی که همچنان اعتبار دارد؛ پس بگیرد.
• از شخص برنده در صورت: خودداری از امضا پیمان و عدم ارائه ضمانت نامه تعهدات.

ضمانت نامه انجام تعهدات

یکی دیگر از اسناد مناقصه، ضمانت نامه انجام تعهدات است. شخص برنده یک مناقصه در مدت زمان تعیین شده در کاربرگ مناقصه و پس از دریافت نامه پذیرش و امضای موافقت نامه پیمان، باید ضمانت نامه انجام تعهدات را بر اساس مبلغ تعیین شده در اسناد از یک بانک ایرانی تهیه کرده و به مناقصه گزار ارائه کند. اگر پیمانکار از این کار امتناع کرده یا در آن تاخیر کند؛ این حق برای سازمان مناقصه گزار وجود دارد که وجوه مرتبط به ضمانت نامه شرکت در مناقصه را ضبط کرده و با نفر دوم قرارداد ببندد. اگر فرد دوم هم از این کار خودداری کند، این قانون در ارتباط با او هم اجرا شده و مناقصه مجددا برگزار خواهد شد. در صورت برگزاری مجدد فرایند مناقصه، سازمان برگزار کننده باید همه مناقصه‌گران را از این اتفاق مطلع کند.

برگ پیشنهاد مناقصه

برگ پیشنهاد مناقصه یکی دیگر از اسناد مناقصه با همین عنوان است که از سوی پیمانکار تکمیل می‌شود و شامل پیشنهاد امضا شده مناقصه‌گر برای کارها است.

موافقت نامه پیمان

این موافقت نامه دارای شرایط عمومی و خصوصی است. شرایط عمومی مجموعه‌ای از شرایط است که بر تمام قراردادهای پیمانکاری حاکم است. هر دو طرف معامله باید این شرایط را پذیرفته و بر خلاف آن عمل نکنند. علاوه بر شرایط عمومی، شرایط خصوصی نیز وجود دارند که بر اساس موضوع قرارداد پیمانکاری تعیین می‌شوند. از پیش هیچ موضوع مشخص شده‌ای در این ارتباط وجود ندارد و بر اساس وظایف پیمانکار تعیین می‌شود. در مشخص کردن شرایط خصوصی، هر دو طرف تعیین کننده هستند و این شرایط نباید شرایط عموی را نقض کند.

نقشه‌ها و مشخصات فنی

این بخش از اسناد مناقصه، مخصوص به نقشه و مشخصات فنی پروژه است که باید توسط هر دو طرف معامله تکمیل شود. مناقصه گر و مناقصه گزار باید تمام مدارک و کاربرگ‌ها، نقشه‌ها و مشخصات فنی را مطالعه و امضا کند.

جدول‌ها (در صورت نیاز)

این بخش شامل انواع جدول زمانی، جدول تضمین‌ها، شاخص عملکردی، جدول داده‌ها و مقادیر و قیمت‌ها می‌شود. معمولا جدول‌ها اطلاعات کاملی از قیمت، پرداختی، زمان شروع و پایان پروژه و غیره به هر دو طرف می‌دهند.

فرم‌ها (در صورت نیاز)

در این قسمت اسناد مربوط به انواع فرم و گواهینامه هر دو طرف قرار دارد.

الحاقیه‌های صادره بعدی از سوی مناقصه گزار در طول برگزاری مناقصه

در آخرین بخش الحاقیه‌های صادر شده از سوی مناقصه گزار قرار دارد که در طی انجام مناقصه برای پیمانکار ارسال شده است.

پیشنهاد مطالعه: جهت اطلاع از خدمات «سرویس تهیه و ارسال اسناد» به پایگاه اطلاع رسانی هزاره مراجعه کنید.

ضمانت نامه شرکت در مناقصه در دسته رایج ترین ضمانت نامه های بانکی قرار دارد و در کنار آن کاربردهای فراوانی دارد. زمانی که سازمان ها و یا ارگان های دولتی و یا حتی شرکت های خصوصی اقدام به برگزاری مناقصات و مزایدات می کنند بایستی اطمینان خاطر داشته باشند که تمامی شرکت کنندگان در مناقصه یا مزایده قصد جدی برای انجام معامله را دارند. پس از آنکه شرکت مورد نظر برنده شد باید در راستای وفق شرایط تعیین شده قرارداد مربوطه را با دستگاه برگزارکننده منعقد کند. علاوه براین ضمانت های خواسته شده را ارائه نموده و در صورت عدم انجام آن مکلف به پرداخت خسارت خواهد بود.

زمانی که برنده اول اعلام شد به او مهلت تحویل اسناد منعقد شده در مناقصه را می دهند. در صورتی که برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع کند و یا در تحویل دادن ضمانت نامه مناقصه کوتاهی کند، تضمین مناقصه وی ضبط و با برنده دوم قرارداد منعقد می کنند. در شرایطی که برنده دوم نیز از ارائه ضمانت نامه مناقصه امتناع کند، تضمین وی نیز ضبط و مناقصه تجدید خواهد شد.

یکی از مزایای ضمانت نامه مناقصات این است که به هنگام کوتاهی برنده مناقصه به تعهدات خود، کارفرما این اختیار را دارد که از وی خسارت دریافت کند. روند کار به این شکل است که وجه ضمانت نامه از بانک دریافت شده و خسارات وارده از این محل جبران و تامین می شود.

این نکته را فراموش نکنید که ضمانت نامه هایی که سازمان ها یا دستگاه های برگزارکننده مناقصه در طول اجرای قرارداد اخذ می کنند، منحصر به ضمانت نامه شرکت در مناقصه نبوده و تنوع زیادی دارد.

شرایط و ویژگی های ضمانت نامه ها

همه ضمانت نامه ها دارای یک سری شرایط و ویژگی های کلی هستند که شامل موارد زیر است:

• متقاضی باید قابلیت انجام مفاد قرارداد با کارفرما را داشته باشد
• نوع و مبلغ ضمانت نامه مشخص است
• ذی نفع ضمانت نامه معین است
• معلوم بودن نوع و مبلغ وثایق ضمانت نامه
• کارمزد ضمانت نامه براساس تعرفه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مشخص است
• تعیین مدت ضمانت نامه

آیا ضمانت نامه مناقصات ریسک پذیرند؟

در حالت عادی دو نوع ریسک عام و خاص وجود دارد که ریسک عام مربوط به همه تسهیلات بانکی است و به آن ریسک اعتباری می گویند. اما ریسک خاص که تحت عنوان ریسک ضمانت نامه هم شناخته شده است به معنای تعداد مطالبات یک نوع ضمانت نامه در مقایسه با انواع دیگر است.

در این میان ضمانت نامه مناقصه در دسته کم ریسک ترین ضمانت نامه ها برای بانک قرار دارد و علت آن این است که از مجموع تمام ضمانت نامه های مناقصه ای که برای دعوت به مناقصه صادر می شود، فقط ضمانت نامه شخص برنده مناقصه، ریسک مطالبه دارد.

نکات مهم درخصوص ضمانت نامه مناقصه

یکی از موضوعاتی که باید درخصوص ضمانت نامه مناقصه به آن دقت کرد این است که در صورت برنده شدن متقاضی در مناقصه بایستی ضمانت نامه های بعدی قرارداد توسط بانک ارائه شود چنانچه بانک آن را پذیرش نکند، ضمانت نامه به احتمال زیاد مطالبه خواهد شد. از این رو بانک در زمان اعتبارسنجی مشتری، این موضوع را مدنظر قرار می دهد.

در شرایطی که شما پیمانکار هستید بهتر است بدانید که بانک با صدور ضمانت نامه شرکت در مناقصه، الزام قانونی به صدور ضمانت نامه های بعدی ندارد. از اختیارات بانک این است که می تواند در مورد صدور هر ضمانت نامه اختیار تام داشته باشد. در صورتی که بانک از صدور ضمانت نامه های بعدی خودداری کند احتمال مطالبه ضمانت نامه مناقصه شخص برنده افزایش پیدا می کند.

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید «مناقصه‌های آلومینیوم، پروفیل» را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.