عملیات لایروبی (به انگلیسی Dredging) به برداشتن هر نوع رسوبات ته نشین شده در نهرها و کانال های رو باز، سر بسته و زیر پله گفته می شود. این عملیات با استخراج و جابجایی خاک یا سنگ که توسط کشتی لایروبی صورت می گیرد؛ انجام می شود. این کشتی ها در قسمت شناور خود مجهز به تجهیزات جابجایی و استخراج خاک یا سنگ هستند. هدف ازاین کار عمیق کردن رودخانه ها و یا دریاچه ها و یا حوضچه بنادر ، پرکردن گودی ها در زیر آب یا خشکی ، جایگزین مواد با کیفیت خوب و مناسب به جای مواد ضعیف در زیر آب مثلا در ساختمان و ابنیه برای فوندانسیون و بازیافت با مواد مناسب و مهم تر از همه توسعه محیط زیست ، استخراج مواد تمیز و قرار دادن روی مواد آلوده به عنوان لایه پوشاننده از آلاینده ها است.
در بسیاری از کشورها نیز از مواد به دست آمده از لایروبی هم استفاده می شود. برای مثال از شن و ماسه و لای به دست آمده از لایروبی برای آباد سازی و ترمیم نواحی احداث ساحل جزایر مصنوعی و یا ساخت موج شکن استفاده می شود. در ادامه این مقاله از مجله هزاره به بررسی بیشتر اهداف ، فعالیت ها و انواع لایروبی و مناقصات در این حوزه می پردازیم. پس با ما همراه شوید.
اهداف لایروبی
- افزایش عمق رودخانه ها و یا دریاچه ها و یا حتی حوضچه بنادر
- پر کردن گودی هایی که در زیر آب یا خشکی ایجاد شده اند
- جاگذاری مواد با کیفیت به جای مواد نامطلوب در زیر آب
- ایجاد دسترسی ایمن بین دریا و بندر(کانال دسترسی)
- “ایمنی آبراه” یعنی همواره فاصله مناسب بین کف کشتی و بستر دریا هنگام عبور شناور با بیشترین ظرفیت و ابعاد آن و همچنین فضای کافی به منظور مانور در حالت عادی و شرایط نامتعارف وجود داشته باشد
- ایجاد مسیر برای قرار گیری کابل ها و خطوط لوله در بستر دریا
- احیا زمین
- محافظت ساحلی
- پروژه های زیرساختی
- استخراج منابع کشاورزی
- لایروبی مواد معدنی
- بهبود و بهسازی محیط زیست
فعالیت های لایروبی
در حالت کلی فعالیت های لایروبی به دو شکل انجام می گیرد:
- لایروبی احداث که برای بار اول انجام می گیرد .
- لایروبی به منظور نگهداری که به دو شکل ادواری و منظم است .
انواع دستگاه لایروبی
لایروب‌ها براساس روشی که برای حمل مواد کنده شده از بستر دریا به سطح آب به کار میبرند در دو گروه اصلی طبقه بندی می‌شوند:
لایروب مکانیکی
- سطلی
- چنگک دار
- بیل مکانیکی
- قاشقی
لایروب هیدرولیکی
- مکنده تیغه دار
- مکنده سطل دار
- مکنده
- مکنده مخزن‌دار
- خاکروبه‌ای
مناقصات عملیات لایروبی
این عملیات نیز مانند بسیاری دیگر از خدمات وارد فرایند مناقصات شده است. بسیاری از سازمان های بزرگ مانند شهرداری اقدام به برگزاری مناقصات لایروبی می کنند. این فرایند با یک فراخوان عمومی به اطلاع عموم سازمان های دولتی و خصوصی رسیده و پس از آن داوطلبان اقدام به ارسال مدارک و اسناد خود می کنند. در صورتی که مناقصه گران واجد شرایط سازمان مناقصه گزار برای انجام کار باشند؛ وارد فرایند رقابتی مناقصه می شوند.
برنده مناقصه نیز شرکتی خواهد بود که در کنار دارا بودن کیفیت لازم، بهترین پیشنهاد قیمتی را بدهد. پس از این مرحله میان دو طرف معامله قراردادی به امضا در می آید که از این پس فعالیت های هر دو طرف بر اساس تعهدات نوشته شده و زمان ثبت شده در قرارداد است. مناقصات لایروبی عمدتا در حوزه هایی مانند لایروبی نهرها، کانال ها و لوله های هدایت آبهای سطحی، اسکله و غیره صورت می گیرد.
پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های پیمانکاری آب، رتبه بالا» را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.